Imbir lekarski (Zingiber officinale Roscoe) to niepozorna wieloletnia bylina, której kłącze ma długą historię zastosowań kulinarnych i leczniczych. Najważniejszym składnikiem Rhizoma Zingiberis jest olejek eteryczny (do 4%) z dużą zawartością związków seskwiterpenowych, odpowiadających za jego właściwości terapeutyczne oraz charakterystyczny zapach i smak. W surowcu znajdują się także kwasy organiczne, tłuszcze, błonnik, duże ilości soli mineralnych, w tym żelaza, fosforu, potasu i wapnia. Imbir wykazuje działanie: przeciwutleniające, przeciwzapalne immunomodulujące, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowe, przeciwbólowe i rozgrzewające. Pobudza wydzielanie śliny oraz soku żołądkowego, trzustkowego i żółci. Działa silnie przeciwwymiotnie, a nawet zapobiega ostrym nudnościom i wymiotom u pacjentów poddawanych chemioterapii [1,2].

W czerwcu 2025 r. ukazała się nowa wersja monografii EMA poświęcona temu surowcowi, z całym szeregiem wskazań terapeutycznych na podstawie zarówno wyników badań klinicznych (well-established use), jak i tradycyjnego zastosowania [2]. Według pierwszej kategorii kłącze imbiru zostało zakwalifikowane jako ziołowy produkt leczniczy zapobiegający nudnościom i wymiotom w chorobie lokomocyjnej, do stosowania u osób dorosłych, w dawce 1–2 g suchego sproszkowanego kłącza na 1 godzinę przed podróżą. Z kolei druga kategoria dopuszcza dawkę 500–750 mg na pół godziny przed podróżą u osób powyżej 12 lat, a u dzieci w wieku 6–12 lat: 250–500 mg.

Ze względu na tradycyjne zastosowanie imbir może być także używany do objawowego leczenia łagodnych, skurczowych dolegliwości żołądkowo-jelitowych, w tym wzdęć i gazów jelitowych oraz w przypadku przejściowej utraty apetytu. Inne wskazania to łagodzenie objawów przeziębienia i bólu stawów o niewielkim nasileniu. EMA dopuszcza w przypadkach innych niż choroba lokomocyjna stosowanie kłącza imbiru w postaci nalewek etanolowych (stosunek substancji roślinnej do rozpuszczalnika ekstrakcyjnego – etanol 90% – 1:10 i 1:2, V/V). Zalecana dawka w dolegliwościach układu pokarmowego to 0,18–1 g 3 x dziennie sproszkowanej substancji ziołowej lub nalewek DER 1:10 (1,5–3 ml 3 x dziennie), DER 1:2 (0,25–0,5 ml 3 x dziennie), do dwóch tygodni. Dla pozostałych przypadków odpowiednio: 0,25–1 g proszku 3 x dziennie, nalewki DER 1:10 (1,5–3 ml 3 x dziennie), DER 1:2 (0,25–0,5 ml 3 x dziennie); w przypadku utraty apetytu przez 2 tygodnie, bóle stawów – 4 tyg., łagodzenie objawów grypy – 1 tydz. [2].  

Skutkiem ubocznym zażywania imbiru mogą być drobne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Kłącze imbiru nie jest zalecane dla dzieci poniżej 6. r.ż. oraz kobiet w ciąży ze względu na brak odpowiednich badań. [3]

Dokładny sposób działania imbiru na żołądek i jelita nie jest w pełni znany, ale uważa się, że działa on poprzez blokowanie niektórych receptorów serotoninowych 3 (5HT3) biorących udział w skurczach mięśni gładkich żołądka i jelit (serotonina po przyłączeniu się do tych receptorów powoduje nudności i wymioty) [3].